door Noem geen namen van Astrid Sy is gebaseerd op waargebeurde feiten. Toen zij onderzoek deed naar de rol van vrouwen in het verzet, begon ze zich af te vragen wat zij gedaan zou hebben. Zo is dit boek ontstaan. Vandaag vertel ik je wat ik ervan vond.
Inhoud van Noem geen namen
Rosie is kinderverzorgster en woont bij haar ouders in Amsterdam-Oost, een levendige Joodse buurt. Kaat studeert rechten en is lid van het Amsterdamse studentencorps. Wanneer de oorlog uitbreekt, moet Rosie een moeilijke keuze maken: blijft ze bij haar ouders of gaat ze de kinderen van opgepakte Joden helpen? Kaat komt in aanraking met een studentengroep die zich het Utrechts Kindercomité noemt. Daar leert ze Josephine kennen. Rosie, Kaat en Josephine raken betrokken bij het smokkelen van Joodse kinderen. Wat volgt is een lange, gevaarlijke weg die begint bij een crèche aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam.
Het is 1942 en de oorlog is in volle gang. Na bepaalde gebeurtenissen besluit de Joodse Rosie om als kinderverzorgster in de Crèche te gaan wonen. Dagelijks verzorgt zij de kinderen van ouders die in de Hollandse Schouwburg verblijven. Het is zo schrijnend om te lezen dat de mensen toen dachten dat de oorlog echt niet meer lang kon duren. Als lezer weet je natuurlijk al dat dat niet zo is. Wanneer duidelijk wordt dat hele gezinnen op transport worden gezet, komen de kinderverzorgsters en de directrice van de Crèche in actie. Kaat is op straat op het moment dat een razzia plaatsvindt. Als een vrouw haar smeekt haar baby in veiligheid te brengen, raakt ze in paniek. Dit is het moment dat ze haar ogen niet meer kan sluiten voor het leed om zich heen. Ze wil, nee ze móét iets doen. Zo komen de jonge vrouwen op elkaars pad.
Dit verhaal wordt verteld vanuit de Joodse Rosie en Kaat. Rosie is opstandig; ze wil geen gele ster op haar kleren naaien, ze wil niet anders behandeld worden. En terecht, natuurlijk. Haar opstandige karakter, maakt haar ook moedig. Rosie weet hierdoor kinderen te redden die anders meegenomen zouden zijn. Het brak mijn hart dat de gezinnen van elkaar gescheiden werden, maar de ouders wilden natuurlijk dat hun kinderen in veiligheid werden gebracht. Kaat is in het begin onwetend, totdat ze getuige is van de razzia. Dan kan ze haar ogen niet meer sluiten. Maar niet alleen deze jonge vrouwen zijn zo moedig om Joodse kinderen te helpen. Ook de directrice van de Crèche, Betje, Judith, Ben, Josephine, Anne, Pim en Theun verdienen een lintje. Ze zetten hun leven op het spel voor mensen die ze niet kennen. Dat is echt bewonderenswaardig. Ook is het prachtig om te zien dat in tijden van oorlog zulke hechte vriendschappen kunnen ontstaan. Ze weten elkaar aan te moedigen door te gaan.
‘Het is niet erg al je bang bent,’ zei Theun. ‘Dat maakt je niet minder moedig. Het gaat om de keuzes die je maakt. Elke dag weer.’
De schrijfstijl van Astrid Sy is prettig. Ze schrijft mooie, korte zinnen die weten te raken. Het verhaal bestaat uit vier delen. En hoewel 1942 en 1943 het grootste deel van het boek beslaan, komt 1944 binnen als een bom. Sy weet de feiten heel realistisch om te vormen tot een roman. Vooral het realisme van dit boek, maakt het zo ontroerend en aangrijpend.
Noem geen namen is een aangrijpend, ontroerend en realistisch verhaal over moed en vriendschap in tijden van oorlog. Over opstaan tegen het regime. Tijdens het lezen vraag je je af wat jij gedaan zou hebben. Ik hoop er nooit achter te hoeven komen.
Auteur: Astrid Sy, Titel: Noem geen namen, Uitgeverij: LS Amsterdam, Prijs: €19,99,
Waardering: ⭐⭐⭐⭐⭐
